4 Nguyên nhân trẻ sinh non dễ mắc các bệnh nhiễm trùng

Có nhiều yếu tố khiến trẻ sinh non có nguy cơ mắc bệnh nhiễm trùng cao hơn so với các trẻ khác. Trong đó, chức năng miễn dịch có sự khác biệt là yếu tố góp phần đáng kể vào nguy cơ trẻ mắc bệnh

Ảnh minh họa

• Hệ thống phòng thủ bẩm sinh đầu tiên chống lại nhiễm trùng là hàng rào vật lý như da và niêm mạc. Trong tam cá nguyệt thứ ba, tuyến bã nhờn của thai nhi tạo ra lớp sáp vernix caseosa có thành phần giàu lipid, giúp bảo vệ da và chống nhiễm trùng. Trẻ sinh non thường có lớp vernix caseosa chưa hoàn thiện, khiến da dễ bị tổn thương và nhiễm trùng hơn. Việc chăm sóc đặc biệt và giảm tổn thương da là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng.
• Niêm mạc hô hấp của trẻ sinh non chưa hoàn thiện để loại trừ và phòng chống xâm nhập đối với các yếu tố gây bệnh nhiễm trùng. Ba thành phần chính của hệ thống tìm bắt, làm sạch đường hô hấp là hệ tiết nhầy, vi nhung mao và dịch lót surfactant. Ở trẻ sinh non, phức bộ này chưa phát triển cân đối và đầy đủ để cộng hưởng vai trò, tác dụng và tối ưu hóa hiệu quả của hàng rào miễn dịch biểu mô đường hô hấp.
• Đối với hàng rào niêm mạc đường tiêu hóa, có nhiều yếu tố góp phần tác động đến chức năng của “tuyến phòng thủ” này chẳng hạn như nhu động đường tiêu hoá, nồng độ axit dạ dày, chất nhầy trong lòng ruột, hệ vi sinh vật đường ruột… Trong đó, hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc điều hoà và nâng cao hiệu quả miễn dịch. Tuy nhiên hệ vi sinh này chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như phương thức sinh, cách thức nuôi dưỡng trẻ và đặc biệt là việc sử dụng kháng sinh sớm, phối hợp nhiều loại kháng sinh. Trẻ sinh non dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như viêm ruột hoại tử, viêm phổi, nhiễm khuẩn màng não hay nhiễm khuẩn huyết khiến cho trẻ phải sử dụng nhiều loại kháng sinh. Điều này có thể dẫn đến sự mất cân đối của hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ miễn dịch của trẻ

• Ngoài ra, ở trẻ sinh non, quần thể tế bào miễn dịch chưa hoàn thiện về chức năng nên hạn chế khả năng sản xuất cytokines, một loại protein “truyền tin” cho các tế bào miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh . Những hạn chế về chức năng của tế bào T cũng dẫn đến phản ứng miễn dịch kém ở trẻ khi tiêm vaccine trong giai đoạn đầu đời . Bên cạnh đó, trẻ sinh non cũng có nguy cơ thiếu hụt một số kháng thể quan trọng như:

  • IgG là kháng thể bảo vệ chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn và virus nên đóng vai trò như “lớp bảo vệ bên trong” . Thế nhưng, phần lớn quá trình truyền IgG của mẹ sang thai nhi diễn ra trong ba tháng cuối của thai kỳ nên việc sinh non có thể gây gián đoạn và dẫn đến tình trạng là nồng độ IgG ở trẻ sinh non thấp hơn so với trẻ sinh đủ tháng
  • IgA là kháng thể chính tại bề mặt niêm mạc da, niêm mạc hô hấp, tiêu hóa, niệu dục… đặc biệt là rất dồi dào trong sữa mẹ. IgA có khả năng tìm bắt các tác nhân gây hại trước khi chúng tiếp xúc với các tế bào biểu mô nên đóng vai trò như “lớp bảo vệ bên ngoài” . Tuy nhiên, sinh non có thể khiến trẻ giảm đi cơ hội được bú mẹ, từ đó “bỏ lỡ” các thành phần quan trọng như kháng thể IgA, IgG nên dễ mắc bệnh nhiễm trùng hơn.

  Nguồn hellobacsi