Câu chuyện ngụ ngôn: Con Cá Lội Ngược Dòng – Câu chuyện ngành thủy sản

Dòng sông trong ngày Quốc khánh

Ngày 2/9, bên bến sông quê, lá cờ đỏ sao vàng treo trên cột cờ đầu xóm, soi bóng xuống dòng nước lấp lánh. Một đàn cá tra nhảy tung tóe, làm đám trẻ reo vui. Ông lão ngồi đan lưới mỉm cười: “Ngày xưa, cha ông mình bơi qua khúc sông này để đưa tin kháng chiến. Bây giờ, cá trên sông cũng đang báo hiệu mùa nước nổi về, mùa cá đồng no ấm”.

Ảnh minh họa

Hình ảnh đàn cá tung tăng như một lời chào Quốc khánh, nhắc ta rằng sông ngòi, thủy sản chính là mạch sống của đồng bằng – của bữa cơm gia đình và cả ngành xuất khẩu tỷ đô.

Ngụ ngôn về con cá lội ngược dòng

Xưa kia, ở một khúc sông, có một con cá nhỏ luôn mơ ước được bơi ra biển lớn. Nhưng dòng sông quanh năm đục ngầu, rác rưởi, nhiều chỗ bị chắn ngang. Đàn cá trong sông thường bảo: “Thôi, sống an phận đi, đừng mơ mộng. Cứ bơi quanh quẩn ở đây”.

Nhưng con cá nhỏ vẫn kiên trì lội ngược dòng, vượt ghềnh thác để tìm nơi trong lành sinh sản. Dọc đường, nó gặp những con cá khác, mỗi con góp một điều: cá rô chia chỗ đẻ trứng, cá trê bày cách tránh lưới, cá heo sông chỉ lối ra cửa biển. Cuối cùng, con cá nhỏ trở về khúc sông xưa, đem theo cả đàn con khỏe mạnh. Sông quê dần trong xanh vì người dân đã cùng nhau giữ gìn, không còn xả rác.

Người làng mừng rỡ: “Cá về rồi! Sông sống rồi! Chúng ta sống rồi!”.

Hình tượng cho hệ sinh thái ngành thủy sản

Hình ảnh con cá lội ngược dòng chính là hình ảnh của ngành thủy sản Việt Nam hôm nay:

• Người nuôi trồng như người giữ gìn khúc sông, tạo môi trường nước trong lành cho cá.
• Doanh nghiệp chế biến như con cá dẫn đường ra biển lớn, đưa sản phẩm đến thị trường thế giới.
• Nhà khoa học như cá heo sông, chỉ ra con đường bền vững, giảm dịch bệnh, giảm phát thải.
• Nhà quản lý như người dân dọn rác, mở dòng, khơi thông chính sách để cá bơi thông suốt.
• Người tiêu dùng và truyền thông như ánh mặt trời chiếu xuống dòng sông, làm thủy sản có thêm sức sống, thêm giá trị.

Chỉ khi cả hệ sinh thái cùng tham gia, con cá mới đủ sức bơi xa, ngành thủy sản mới đủ sức “lội ngược dòng” trước biến động thị trường, biến đổi khí hậu và các rào cản thương mại.

Triết lý gợi mở

• Quả mọc tầm thấp: bắt đầu từ cải thiện ao nuôi, xử lý nước, quản lý thức ăn, những việc dễ nhưng tạo khác biệt lớn.
• Đừng bao giờ đi ăn một mình: liên kết người nuôi – HTX – doanh nghiệp – nhà khoa học, chia sẻ dữ liệu, tránh cảnh mạnh ai nấy làm, cạnh tranh bằng giá rẻ.
• Sáng tạo không có đèn đỏ: ứng dụng công nghệ IoT theo dõi chất lượng nước, blockchain truy xuất nguồn gốc, phát triển sản phẩm giá trị gia tăng.
• Kinh tế trải nghiệm: biến ao cá, trại nuôi, làng nghề thành điểm du lịch trải nghiệm, để trẻ em thành phố được “vớt cá, cho cá ăn”, khách quốc tế được hiểu về hành trình cá tra từ sông ra bàn ăn.

Lời nhắn gửi nhân ngày 2/9

Câu chuyện con cá lội ngược dòng là lời nhắn gửi đến những người gắn bó với ngành thủy sản: hãy kiên trì, đoàn kết và bền bỉ như con cá nhỏ. Hãy giữ cho “dòng sông” – tức là môi trường, chuỗi giá trị, mối quan hệ thị trường – luôn trong lành. Hãy để ngành thủy sản không chỉ là ngành xuất khẩu, mà là ngành lan tỏa niềm tự hào quốc gia, để mỗi con cá khi ra thế giới đều là “sứ giả” mang thông điệp về một Việt Nam bền vững và nhân văn.

Phó Chủ tịch Quốc hội, Nguyên Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan

Nguồn vasep