Cú hích mới cho xuất khẩu gạo Việt
7,2 triệu tấn, kim ngạch 3,7 tỷ USD, giá bình quân 511 USD/tấn – đây là các số liệu về xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 10 tháng năm nay.
Xu thế nhập khẩu gạo chất lượng cao
Gạo Ông Cua ST25 của Việt Nam vừa lần thứ ba được vinh danh là “Gạo ngon nhất thế giới” tại cuộc thi World’s Best Rice 2025, diễn ra ở Phnom Penh, Campuchia. Việc tiếp tục được xướng tên ở ngôi vị cao nhất thế giới khẳng định chất lượng hạt gạo Việt Nam. Đây được xem là cơ hội vàng để nông dân và ngành gạo Việt Nam bứt phá trở lại.
Sau thời gian trầm lắng vì thị trường nhập khẩu thu hẹp và giá giảm sâu, giới xuất khẩu gạo kỳ vọng vào một tác nhân đặc biệt: ST25 – “ngôi sao” của gạo Việt. Giống gạo này vừa được xướng tên là ngon nhất thế giới, giúp thương hiệu gạo Việt Nam một lần nữa gây chú ý trên trường quốc tế.
Ông Phạm Thái Bình – Chủ tịch Công ty Trung An cho biết: “Đây là một thành tựu rất lớn của ngành hàng lúa gạo Việt Nam nói chung và đặc biệt của cá nhân kỹ sư Hồ Quang Cua. Ông là tác giả của giống ST25, là người đem lại vinh dự cho ngành hàng lúa gạo Việt Nam”.
Theo các doanh nghiệp, thách thức hiện nay là quy mô vùng nguyên liệu và kiểm soát chất lượng. Nhu cầu từ thị trường cao cấp đòi hỏi tiêu chuẩn rất khắt khe. Nếu xây dựng được chuỗi sản xuất bền vững, ST25 sẽ là đầu tàu kéo toàn ngành đi lên.
Ông Nguyễn Văn Thành – Giám đốc Công ty Phước Thành IV chia sẻ: “ST25 hiện nay có nhiều thị trường trên thế giới. Công ty tôi có nhiều khách hàng ở châu Âu, Anh, Trung Quốc. ST25 trồng trong vùng lúa tôm hầu như không đủ hàng để bán”.
Dù ST25 đang tạo sức hút lớn, các chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng, không thể chỉ dựa vào một giống lúa. Xu hướng thị trường đòi hỏi Việt Nam phải phát triển đồng thời nhiều dòng sản phẩm: từ gạo thơm cao cấp như ST24, Đài Thơm 8, đến các giống phù hợp thị trường châu Phi, Trung Đông và châu Á. Việc đa dạng hóa giống và nâng chuẩn chất lượng sẽ giúp ngành gạo chủ động hơn trước biến động thị trường, đồng thời đảm bảo nguồn cung ổn định cho các hợp đồng dài hạn.
7,2 triệu tấn, kim ngạch 3,7 tỷ USD, giá bình quân 511 USD/tấn – đây là các số liệu về xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 10 tháng năm nay. Những con số này không chỉ phản ánh nhu cầu ổn định của thị trường, mà còn cho thấy sự dịch chuyển mạnh mẽ về chất lượng của gạo Việt Nam. Đây cũng là định hướng để ngành lúa gạo phát triển và phát huy lợi thế của hạt gạo chất lượng cao của Việt Nam.
Thay vì tập trung vào các dòng gạo trung bình, cơ cấu xuất khẩu đang nghiêng rõ về gạo thơm, gạo Japonica và đặc biệt là gạo sản xuất theo quy trình phát thải thấp. Ưu thế gạo thơm và chất lượng cao được ưa chuộng tại các thị trường cao cấp như EU, Hoa Kỳ và Nhật Bản đang là lợi thế cho gạo Việt. Bên cạnh đó, các Hiệp định thương mại tự do, cùng chính sách hỗ trợ sản xuất như chuyển đổi cơ cấu sản xuất, nguồn cung trong nước cơ bản đảm bảo tạo thuận lợi cho gạo Việt xuất khẩu.
Sự chuyển dịch từ “xuất khẩu nhiều” sang “xuất khẩu có giá trị” đang tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt cho hạt gạo Việt Nam
Gạo Việt hướng đến phân khúc cao cấp
Trong chiến lược phát triển gạo chất lượng cao, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp mà Chính phủ đang triển khai được xem là nền tảng quan trọng. Đề án chuẩn hóa quy trình từ giống, canh tác đến thu hoạch. Đồng thời tạo ra vùng nguyên liệu tập trung, đồng nhất – điều kiện bắt buộc để tiến vào các thị trường cao cấp.
Sự chuyển dịch từ “xuất khẩu nhiều” sang “xuất khẩu có giá trị” đang tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt cho hạt gạo Việt Nam. Đây cũng là xu thế mà nhiều doanh nghiệp đang thực hiện. Ngay cả khi xuất khẩu gạo cả nước sụt giảm mạnh về giá trị và kim ngạch, gạo chất lượng cao, gạo phát thải thấp cùng sản phẩm chế biến sâu vẫn tạo lợi thế cạnh tranh mới.
Ông Đỗ Hà Nam – Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam nêu ý kiến: “Vấn đề năng suất không phải là quyết định cuối cùng mà là giá và sản phẩm của chúng ta bền vững. Việc ưu tiên xây dựng vùng chuyên canh nguyên liệu và đầu tư chiều sâu cho các vùng thực hiện tiêu chuẩn nông nghiệp xanh là những mục tiêu mà ngành nông nghiệp và nhu cầu tiêu dùng toàn thế giới đặt ra”.
Để nâng giá trị xuất khẩu gạo, không chỉ cần vùng nguyên liệu chất lượng cao mà doanh nghiệp cũng phải cải tiến công nghệ, đầu tư sản phẩm chế biến sâu và hướng tới phân khúc cao cấp.
Ông Nguyễn Văn Nhựt – Giám đốc Công ty cổ phần Hoàng Minh Nhật, TP. Cần Thơ cho biết: “Có thể nói, trong một thời gian dài vừa qua, ngành sản xuất lúa gạo Việt Nam đã cải tiến, đặc biệt là công nghệ giống lai tạo nhiều giống gạo có chất lượng tốt, đáp ứng thị trường”.
Gạo Việt Nam hướng tới phân khúc cao cấp, nhưng thách thức là giữ chất lượng bền vững và liên kết chuỗi giá trị. Với nỗ lực của nông dân và doanh nghiệp, gạo Việt đang khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.
Nguồn Ban Thời Sự VTV