HUBA: Rủi ro vẫn bủa vây doanh nghiệp TP HCM

Tỷ giá tăng, trái phiếu đến hạn và thủ tục hành chính trì trệ đang tạo sức ép lên doanh nghiệp TP HCM, dù kinh tế thành phố vẫn giữ được đà tăng trưởng, theo HUBA.

Thông tin được nêu trong báo cáo quý III của Hiệp hội Doanh nghiệp TP HCM (HUBA), công bố tại cuộc họp giao ban chiều 24/10.

Theo HUBA, bức tranh kinh tế thành phố vẫn trong quá trình phục hồi. Tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn thành phố (GRDP) 9 tháng đạt 7,07%, xuất khẩu gần 68,7 tỷ USD, cho thấy dòng chảy sản xuất đã trở lại. Tuy nhiên, phía sau con số ấy là sức chống chịu của khu vực doanh nghiệp đang yếu đi rõ rệt.

Cụ thể, Hiệp hội này cho biết số doanh nghiệp thành lập mới giảm gần 14%, trong khi lượng rút lui khỏi thị trường tiếp tục tăng hai con số. Vốn đầu tư toàn xã hội vẫn tăng hơn 10%, nhưng phần lớn đến từ khu vực Nhà nước. Trong khi đó, nguồn lực tư nhân – vốn được xem là động lực chính của tăng trưởng – lại giảm hơn 3,7% so với cùng kỳ.

“Điều này cho thấy khu vực kinh tế tư nhân đang loay hoay giữa chi phí cao, rủi ro tỷ giá và sự bất định của môi trường đầu tư”, HUBA nhận định.

Thực tế, tỷ giá USD tăng từ 25.000 đồng lên 26.500 đồng chỉ trong vòng một năm đã khiến loạt chi phí của doanh nghiệp đội lên, từ nhập khẩu nguyên liệu, nợ vay ngoại tệ đến giá vật liệu xây dựng. Mức tăng khoảng 6% này, theo HUBA, đủ để làm chệch hướng kế hoạch đầu tư công và đẩy giá thành sản xuất vượt dự toán của nhiều ngành.

Thị trường bất động sản cũng chưa lấy lại cân bằng. Hơn 131.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp sẽ đáo hạn trong nửa cuối năm, trong đó hơn một nửa thuộc nhóm địa ốc. Áp lực trả nợ và thanh khoản thấp khiến nhiều doanh nghiệp vừa phải gồng trả lãi, vừa khó huy động vốn mới để duy trì hoạt động.

Công nhân làm việc tại nhà máy sản xuất của Bông Bạch Tuyết. Ảnh: Quỳnh Trần

Không chỉ doanh nghiệp lớn, hàng trăm nghìn hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ cũng đang chịu sức ép không kém. Thói quen tiêu dùng thay đổi nhanh, cùng sự trỗi dậy của thương mại điện tử, khiến nhiều cửa hàng truyền thống lao đao…

HUBA cho rằng khó khăn của doanh nghiệp không chỉ đến từ thị trường, mà còn những “nút thắt” trong chính bộ máy hành chính. Sau khi TP HCM sắp xếp lại địa giới và chuyển sang mô hình hai cấp, nhiều quy trình xử lý hồ sơ vẫn lúng túng. Doanh nghiệp phản ánh việc đăng ký kinh doanh, thay đổi thông tin hay cấp phép xây dựng bị chậm, phần vì phần mềm hành chính công trục trặc, phần vì nhân sự chưa kịp thích ứng.

Trong lĩnh vực đất đai, việc cấp sổ đỏ cho các dự án nhà ở cũng kéo dài do khâu tính tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ và tâm lý “sợ sai” của một bộ phận cán bộ. Theo HUBA, những bất cập này không chỉ làm mất thời gian mà còn bào mòn niềm tin của nhà đầu tư. Hiệp hội đề xuất thành phố sớm hoàn thiện hạ tầng công nghệ, quy định rõ trách nhiệm xử lý hồ sơ trong từng cấp và khuyến khích cán bộ dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Ở góc độ chính sách thuế, doanh nghiệp cho rằng một số quy định hiện hành chưa theo kịp thực tế, thậm chí tạo rủi ro pháp lý. Chẳng hạn, biện pháp tạm hoãn xuất cảnh với người đại diện doanh nghiệp nợ thuế, nếu áp dụng đột ngột, có thể khiến hợp đồng thương mại bị đình trệ. Hay quy định thu hồi giấy phép kinh doanh khi còn vướng nghĩa vụ thuế bị cho là quá cứng, bởi chỉ một quyết định hành chính có thể khiến hàng trăm lao động mất việc, đối tác bị ảnh hưởng dây chuyền.

Nhìn tổng thể, HUBA cho rằng bài toán lớn nhất hiện nay là khôi phục niềm tin. Khi chi phí tài chính, tỷ giá và thủ tục hành chính đều đang tạo sức ép, doanh nghiệp cần một môi trường ổn định, linh hoạt và có khả năng dự báo.

Hiệp hội kỳ vọng thành phố sớm có các giải pháp điều chỉnh chính sách thuế, cải thiện quy trình hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn rẻ hơn, để khu vực tư nhân thực sự trở lại vai trò “đầu kéo” trong tăng trưởng quý cuối năm.

Thi Hà

Nguồn vnexpress