Thị trường Nhật Bản mở rộng nhu cầu với sản phẩm cá tra Việt Nam

Thị trường cá thịt trắng tại Nhật Bản đang có sự phân hóa rõ nét giữa các nguồn cung, trong đó Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là nhà xuất khẩu ổn định và giàu tiềm năng. Việt Nam hiện giữ vị trí thứ ba sau Mỹ và Nga về kim ngạch xuất khẩu cá thịt trắng sang Nhật Bản. Nhờ hưởng lợi từ ưu đãi thuế quan và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của thị trường Nhật Bản, cá tra Việt Nam tiếp tục ghi nhận xu hướng tăng trưởng ổn định và tích cực.

Ảnh minh họa

Theo thống kê của ITC cho thấy, nhập khẩu cá thịt trắng của Nhật Bản trong 8 tháng đầu năm 2025 tiếp tục tăng trưởng khả quan. Mỹ vẫn là nguồn cung lớn nhất, theo ngay sau đó là Nga và Việt Nam.

Cá tra đang dần phổ biến trong thị trường Nhật

Đối với cá tra Việt Nam, tổng kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản đạt 34 triệu USD trong 9 tháng đầu năm 2025, tăng 14% so với cùng kỳ 2024. Riêng tháng 9, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Nhật tăng 12% so với tháng 9/2024 cho thấy nhu cầu nhập khẩu gia tăng, nhất là khi nguồn cá đánh bắt tự nhiên như minh thái và cá tuyết đang chịu áp lực giảm sản lượng do siết hạn ngạch khai thác.

Philê cá tra đông lạnh vẫn là mặt hàng chủ lực xuất khẩu sang Nhật, kim ngạch trong 9 tháng đầu năm đạt gần 30 triệu USD, tăng 11%. Trong khi nhóm cá tra chế biến GTGT tăng mạnh 47%, phản ánh nhu cầu cao của người tiêu dùng Nhật với mặt hàng này. Kim ngạch xuất khẩu sản phẩm cá tra tươi, đông lạnh, nguyên con, cắt khúc khác cũng tăng 39%, cho thấy sự mở rộng về cơ cấu xuất khẩu tại thị trường Nhật Bản.

Trong cơ cấu tiêu dùng cá thịt trắng tại Nhật Bản, philê cá tra hiện chỉ đứng sau philê và thịt cá minh thái Alaska, trở thành lựa chọn thay thế ngày càng phổ biến trong ngành thực phẩm chế biến, chuỗi nhà hàng và siêu thị.

Sự tăng trưởng này một phần đến từ Hiệp định CPTPP, giúp cá tra Việt Nam nhận được các ưu đãi thuế quan từ đó có mức giá cạnh tranh hơn so với các sản phẩm nhập khẩu khác. Nhất là khi kinh tế Nhật Bản đang chững lại, người tiêu dùng có xu hướng lựa chọn các sản phẩm có giá hợp lý, nguồn gốc ổn định và dễ chế biến.

Không chỉ phổ biến trong siêu thị, cá tra của Việt Nam vừa được đưa vào thực đơn tại chuỗi nhà hàng Kura Sushi – một trong những thương hiệu sushi nổi tiếng tại Nhật Bản. Sự xuất hiện của sushi cá tra đã khẳng định vị thế thủy sản Việt Nam trên thị trường khó tính này. Khi cá tra Việt Nam có thể đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, quy trình nuôi trồng và chế biến.

Áp lực cạnh tranh từ Nga và yêu cầu đa dạng hóa sản phẩm

Tuy nhiên, áp lực cạnh tranh đang gia tăng khi Nga thể hiện rõ ý định đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản sang các thị trường châu Á, trong đó có Nhật Bản, nhằm bù đắp suy giảm xuất khẩu sang châu Âu. Nếu nguồn cung từ Nga gia tăng, đặc biệt là các sản phẩm chế biến từ cá minh thái và cá tuyết, khoảng cách cạnh tranh về giá có thể bị thu hẹp.

Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp Việt Nam được khuyến nghị tăng cường đa dạng hóa sản phẩm GTGT, đầu tư vào các dòng sản phẩm tiện lợi như philê cắt miếng, tẩm bột, đóng gói sẵn hoặc chế biến cho dịch vụ ăn uống. Song song, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh, đáp ứng các chứng nhận chất lượng và tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc, minh bạch trong quy trình sản xuất để củng cố uy tín với các nhà nhập khẩu Nhật, hướng đến sự phát triển ổn định, lâu dài ở thị trường này.

Với đà tăng trưởng ổn định, sự hỗ trợ thuế quan từ Hiệp định CPTPP và nhu cầu chuyển dịch sang nguồn thủy sản nuôi bền vững, thị trường Nhật Bản tiếp tục là điểm đến tiềm năng cho cá tra Việt Nam. Việc phát triển các sản phẩm chế biến sâu không chỉ giúp mở rộng thị phần, mà còn nâng cao giá trị thương hiệu thủy sản Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nguồn vasep