Thúc đẩy xuất khẩu, tạo động lực tăng trưởng kinh tế
8 tháng năm 2025, hoạt động xuất, nhập khẩu của Việt Nam ghi nhận những kết quả ấn tượng, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế trong bối cảnh thế giới còn nhiều biến động. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trên 8% trong năm nay, Việt Nam cần ưu tiên tái cấu trúc chiến lược xuất khẩu theo hướng chủ động, bền vững và thích ứng nhanh.
Sức cầu trong nước và quốc tế đều khởi sắc
Thông tin từ Bộ Công Thương, 8 tháng năm 2025, tổng trị giá xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt gần 600 tỷ USD, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng trưởng ấn tượng, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động thương mại quốc tế. Trong đó, xuất khẩu đạt gần 306 tỷ USD, tăng xấp xỉ 15% và nhập khẩu đạt gần 292 tỷ USD, tăng xấp xỉ 18%. Những con số này cho thấy sức cầu trong nước và quốc tế đều khởi sắc, đặc biệt là nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu, máy móc phục vụ sản xuất.
Ngành chế biến, chế tạo của các doanh nghiệp nội địa cần được đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu sản phẩm. Ảnh minh họa
Tuy nhiên, điểm đáng lưu ý là giá trị thặng dư thương mại của Việt Nam trong 8 tháng đạt gần 14 tỷ USD, giảm gần 26% so với cùng kỳ năm 2024. Việc nhập khẩu tăng nhanh hơn xuất khẩu khiến mức độ xuất siêu thu hẹp. Điều này không hẳn tiêu cực, bởi tăng nhập khẩu nhiều khi phản ánh sự gia tăng đầu tư, mở rộng sản xuất. Nhưng nếu xu hướng kéo dài, nguy cơ ảnh hưởng tới cân đối vĩ mô cần được tính đến.
Ở góc độ ngân sách, theo Bộ Tài chính thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu trong 8 tháng đạt hơn 298.000 tỷ đồng, bằng gần 73% dự toán năm và tăng hơn 8% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu tích cực, góp phần bảo đảm nguồn lực tài chính cho chi tiêu công, nhất là trong bối cảnh nhiều khoản thu khác còn chịu áp lực.
Đánh giá về bức tranh xuất, nhập khẩu 8 tháng, TS Lê Quốc Phương – nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin công nghiệp và thương mại (Bộ Công Thương) nhìn nhận: Nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu với thị trường toàn cầu khi xuất khẩu tăng trưởng vững vàng, nhập khẩu tăng mạnh phản ánh sức sản xuất trong nước phục hồi. Tuy vậy, việc duy trì cán cân thương mại hợp lý, tránh nhập siêu kéo dài vẫn là thách thức. Đồng thời, cải thiện chất lượng hàng hóa xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào khu vực đầu tư nước ngoài (FDI) và mở rộng thị trường tiêu thụ sẽ là yếu tố then chốt để tăng trưởng bền vững.
“Có thể nói, những con số của xuất, nhập khẩu 8 tháng qua vừa là minh chứng cho sức bật của nền kinh tế, vừa là lời nhắc nhở về các vấn đề cần điều chỉnh. Nếu tận dụng tốt cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do (FTA), đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ và nâng cao giá trị gia tăng, Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp tục duy trì động lực tích cực cho cả năm 2025 và những năm tiếp theo.” – TS Lê Quốc Phương nhấn mạnh.
Xuất khẩu là động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế
Những tháng cuối năm 2025 được Bộ Công Thương dự báo đối mặt nhiều thách thức. Bối cảnh thế giới biến động khó lường, chính sách thương mại của Mỹ cùng xu hướng bảo hộ gia tăng tại nhiều thị trường sẽ tác động trực tiếp đến nền kinh tế có độ mở cao như Việt Nam.
Sầu riêng là mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, giá trị cao. Ảnh minh họa
Để duy trì đà tăng trưởng những tháng cuối năm, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Anh Sơn khuyến nghị DN cần nắm vững quy định và chính sách thương mại, đặc biệt là các rào cản kỹ thuật, phòng vệ thương mại tại những thị trường lớn. Tận dụng ưu đãi từ các FTA, đảm bảo tuân thủ các quy định về chất lượng, môi trường và truy xuất nguồn gốc. Chủ động tìm kiếm thị trường mới, điều chỉnh cơ cấu sản phẩm xuất khẩu theo nhu cầu từng khu vực.
Bên cạnh đó, DN phải đầu tư đổi mới công nghệ, chuyển đổi số, nâng cao năng lực quản trị và tiết kiệm chi phí để cải thiện sức cạnh tranh; chú trọng trang bị kiến thức về phòng vệ thương mại, hợp tác chặt chẽ với cơ quan quản lý để ứng phó với các vụ kiện và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Đề cập về những giải pháp cần được triển khai đồng bộ để đạt được mục tiêu Chính phủ đề ra, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết: Bộ tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống luật pháp để nội luật hóa các cam kết FTA. Kết nối DN trong nước với các Tập đoàn FDI, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Tăng cường thông tin thị trường, nhất là tại các thị trường mới và tiềm năng, đồng thời nâng cao năng lực phòng vệ thương mại và cảnh báo sớm các vụ kiện từ nước ngoài.
Bộ Công Thương đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần đồng hành cùng DN tháo gỡ khó khăn, mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt cho nhóm nông – thủy sản. Đơn cử, chính sách tín dụng phải hướng mạnh vào lĩnh vực sản xuất – xuất khẩu, giúp DN tiếp cận vốn thuận lợi hơn.
DN cần chủ động bám sát biến động thị trường để xây dựng kế hoạch xuất khẩu phù hợp; đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch, xây dựng thương hiệu sản phẩm, cũng như tích cực tham gia phản biện chính sách và đóng góp ý kiến trong đàm phán các FTA mới. DN nên tăng cường xuất khẩu qua kênh thương mại điện tử xuyên biên giới để giảm phụ thuộc vào các thị trường truyền thống.-Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên
Ánh Ngọc
Nguồn Kinh Tế Đô Thị