Xuất khẩu thủy sản có thể đạt 11 tỷ USD năm nay
Xuất khẩu thủy sản phục hồi mạnh, đạt hơn 8,3 tỷ USD sau 9 tháng và có thể cán mốc 11 tỷ USD trong năm nay – mức cao nhất ba năm qua.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kim ngạch xuất khẩu tháng 9 đạt gần 991 triệu USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính chung 9 tháng, xuất khẩu đạt 8,33 tỷ USD, tăng 15,5%.
Tôm sú khai thác ở vùng biển Nha Trang. Ảnh: An Cảng
Trong cơ cấu sản phẩm, tôm tiếp tục dẫn đầu với gần 3,4 tỷ USD, tăng 20% nhờ nhu cầu ổn định tại Mỹ, Nhật Bản, EU và đơn hàng mở rộng ở châu Á. Cá tra đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng gần 10%. Các mặt hàng cá biển, mực – bạch tuộc và nhuyễn thể có vỏ đều tăng, trong khi cá ngừ giảm nhẹ còn 705 triệu USD do cạnh tranh cao ở thị trường đại dương.
Ông Vũ Tuấn Cường, Giám đốc Trung tâm Khảo nghiệm, Kiểm nghiệm, Kiểm định (Trung tâm 3K) thuộc Cục Thủy sản và Kiểm ngư, cho biết ngành thủy sản năm nay tăng trưởng tích cực dù thời tiết bất lợi và kinh tế thế giới biến động. “Mục tiêu đạt kim ngạch 10,5-11 tỷ USD là hoàn toàn khả thi,” ông nói tại họp báo công bố VietShrimp Asia 2026 và Aquaculture Vietnam 2026.
Tổng sản lượng thủy sản 9 tháng đạt khoảng 7,72 triệu tấn, trong đó nuôi trồng chiếm hơn 1,3 triệu tấn, khai thác khoảng 1,8 triệu tấn, tăng bình quân 3,3%. Theo ông Cường, lợi thế của Việt Nam không chỉ đến từ điều kiện tự nhiên mà còn ở năng lực chế biến và giá trị gia tăng ngày càng cao. “Thủy sản là một trong những trụ đỡ quan trọng của kinh tế nông nghiệp Việt Nam,” ông nói.
Tuy vậy, ngành vẫn đối mặt thách thức lớn từ cảnh báo “thẻ vàng” IUU của EU – vấn đề kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng đến uy tín và chi phí xuất khẩu. Ông Cường cho rằng đây là “phép thử” buộc ngành phải thay đổi mạnh mẽ, tương tự giai đoạn từng vượt qua các tiêu chuẩn quốc tế như HACCP hay GlobalGAP.
Ngoài ra, từ ngày 1/1/2026, một số nghề cá của Việt Nam có thể bị hạn chế xuất khẩu sang Mỹ theo Đạo luật Bảo vệ Động vật có vú Biển (MMPA) do chưa đáp ứng yêu cầu bảo tồn. Danh mục gồm cá ngừ, cá kiếm, mực, cá mú, ghẹ và cá thu.
Để khắc phục, tại phiên họp Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác IUU gần đây, Tổng thư ký VASEP Nguyễn Hoài Nam cho rằng ngành cần chuyển đổi theo hướng minh bạch và bền vững. Trọng tâm là số hóa chuỗi cung ứng để kiểm soát nguồn nguyên liệu, mở rộng hệ thống cảng cá đạt chuẩn và hoàn thiện khung pháp lý thống nhất nhằm quản lý nghề cá hiệu quả hơn. “Các thị trường nhập khẩu ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc. Việc số hóa sẽ giúp củng cố niềm tin với đối tác quốc tế,” ông nói.
Cùng định hướng thúc đẩy minh bạch và hội nhập, ông Cường cho biết hai triển lãm quốc tế VietShrimp Asia 2026 và Aquaculture Vietnam 2026 tổ chức đồng thời tại TP HCM vào tháng 3 sẽ là cơ hội để ngành thủy sản khẳng định vị thế, kết nối đối tác và mở rộng thị trường.
Bà Rose Chitanuwat, Giám đốc khu vực ASEAN của Informa Markets, cho biết Việt Nam được chọn đăng cai hai triển lãm quốc tế ngành lớn nhờ quy mô sản xuất lớn và năng lực công nghệ ngày càng cải thiện. Bà kỳ vọng triển lãm ngoài cung cấp công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường sẽ tạo diễn đàn để doanh nghiệp, nhà quản lý và người nuôi trao đổi giải pháp nâng cao chất lượng, hướng tới xuất khẩu bền vững.
Thi Hà
Nguồn vnexpress