Mỹ cảnh báo biện pháp đáp trả việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu đất hiếm

Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra tuyên bố trên vào ngày 10/10. Ông Trump thường xuyên sử dụng Boeing trong các nỗ lực mạnh mẽ nhằm định hình lại thương mại toàn cầu kể từ khi nhậm chức vào tháng 1.

“Chúng ta có nhiều thứ, trong đó một thứ rất lớn là máy bay. Họ (Trung Quốc) có rất nhiều máy bay Boeing, và họ cần linh kiện, rất nhiều thứ như vậy”, ông Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng khi được hỏi về những mặt hàng nào mà Mỹ có thể áp đặt kiểm soát xuất khẩu.

Trước đó, ông Trump tuyên bố: “Mỹ sẽ áp thuế 100% đối với Trung Quốc, chồng lên bất kỳ mức thuế nào họ đang phải trả. Đồng thời, từ ngày 1/11, chúng ta sẽ áp dụng kiểm soát xuất khẩu đối với mọi phần mềm quan trọng”.

Theo Nhà Trắng, quyết định này liên quan đến việc Bắc Kinh siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, nguyên liệu thiết yếu để sản xuất nhiều loại thiết bị điện tử. Ngoài ra, ông Trump đã hủy cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến diễn ra tại Hàn Quốc vào cuối tháng này.

Bloomberg đưa tin hồi tháng 8, Boeing đang đàm phán bán tới 500 máy bay cho Trung Quốc. Đây sẽ là đơn hàng lớn đầu tiên từ Trung Quốc đối với hãng sản xuất máy bay Mỹ kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Theo ông Scott Hamilton, một nhà phân tích hàng không vũ trụ tại công ty tư vấn về lĩnh vực hàng không Leeham, nhận định rằng nếu thương vụ trên bất thành, thiệt hại tài chính đối với Boeing có lẽ cũng không quá lớn.

Trong lịch sử, Trung Quốc từng chiếm tới 25% đơn đặt hàng của Boeing, nhưng hiện nay con số này đã giảm xuống còn chưa tới 5%.

Theo công ty phân tích hàng không Cirium, các hãng hàng không Trung Quốc hiện có đơn đặt hàng ít nhất 222 máy bay Boeing. Tổng cộng, Trung Quốc đang vận hành 1.855 máy bay của Boeing.

Phần lớn các máy bay đang hoạt động và trong danh sách đặt hàng là mẫu 737, dòng máy bay một lối đi phổ biến của Boeing.

Lệnh cấm xuất khẩu linh kiện hoặc các mặt hàng liên quan cũng sẽ ảnh hưởng đến CFM International, liên doanh giữa GE Aerospace (Mỹ) và Safran (Pháp), đơn vị sản xuất động cơ LEAP được sử dụng trên dòng Boeing 737 MAX. GE cũng chế tạo động cơ cho Boeing 777 và 787, hai mẫu máy bay thân rộng mà Trung Quốc đã đặt hàng.

Đối thủ châu Âu của Boeing là Airbus hiện có 185 đơn đặt hàng từ khách hàng Trung Quốc, theo Cirium. Airbus có một nhà máy lắp ráp ở Thiên Tân, nơi sản xuất khoảng 4 máy bay A320 mỗi tháng.

Trung Quốc đang nỗ lực thúc đẩy ngành công nghiệp máy bay dân dụng trong nước, chủ yếu với mẫu COMAC C919, đối thủ cạnh tranh của A320 và Boeing 737. Theo Cirium, khách hàng Trung Quốc đã đặt 365 chiếc C919 sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đối với linh kiện phương Tây được sử dụng cho C919 đã làm chậm đáng kể tiến độ sản xuất của loại máy bay này. Tính đến tháng 9, COMAC mới chỉ bàn giao 5 trong tổng số 32 máy bay mà các khách hàng Trung Quốc dự kiến nhận trong năm nay.