Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam giảm nhẹ, cơ cấu thị trường và sản phẩm chuyển dịch rõ nét
Sau 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu (XK) cá ngừ của Việt Nam mang về 705 triệu USD, giảm 3% so với cùng kỳ năm 2024. Dù kim ngạch giảm nhẹ, song cơ cấu thị trường và sản phẩm cho thấy nhiều tín hiệu chuyển dịch tích cực theo hướng nâng cao giá trị và mở rộng thị trường mới.
Ảnh minh họa
Tín hiệu trái chiều ở các thị trường lớn
Mỹ tiếp tục là thị trường dẫn đầu, chiếm 37% tổng kim ngạch, đạt 261 triệu USD, song giảm 5% so với cùng kỳ. Riêng tháng 9, kim ngạch giảm tới 17% so với cùng kỳ 2024. Nguyên nhân là do các nhà NK Mỹ tăng NK cá ngừ trong những tháng đầu năm nhằm tránh bị áp thuế đối ứng mới khiến lượng tồn kho tăng, đồng thời cho thấy áp lực cạnh tranh giá tại thị trường này ngày càng cao.
Ngược lại, EU vẫn duy trì đà tăng, đạt 160 triệu USD, tăng 3%. Một số nước thành viên ghi nhận mức tăng mạnh như Italy (tăng 19%) và Hà Lan (tăng 37%), trong khi Đức giảm 24%. Tín hiệu này cho thấy doanh nghiệp Việt Nam đang từng bước cố gắng thích ứng với các tiêu chuẩn bền vững và chứng nhận nguồn gốc mà thị trường EU yêu cầu.
Khu vực CPTPP đạt 96 triệu USD, tăng 9%, trong đó Nhật Bản tăng 15% và Canada tăng 17%, phản ánh tác động tích cực của các ưu đãi thuế quan trong khối. Tuy nhiên, một số thị trường khác như Mexico và Chile lại đang giảm nhẹ.
Đáng chú ý, Thái Lan – vốn là trung tâm chế biến thủy sản lớn trong khu vực – đang tăng nhập khẩu cá ngừ Việt Nam thêm 83%, đạt 28 triệu USD, cho thấy vai trò ngày càng rõ của Việt Nam trong chuỗi cung ứng loin cá ngừ hấp đông lạnh, nguyên liệu để sản xuất cá ngừ đóng hộp, khu vực. Trong khi đó, Ai Cập tăng mạnh tới 146%, mở ra cơ hội ở các thị trường mới nổi tại khu vực Trung Đông – châu Phi.
Gia tăng giá trị sản phẩm xuất khẩu
Xét theo cơ cấu sản phẩm, cá ngừ tươi,đông lạnh (mã HS 03) đạt 383triệu USD, chiếm 54% tổng kim ngạch, gần tương đương cùng kỳ năm trước. Trong đó, cá ngừ mã HS0304 – sản phẩm chủ lực – tăng nhẹ 2%.
Ngược lại, nhóm cá ngừ chế biến và đóng hộp (mã HS 16) đạt 322 triệu USD, giảm 6%. Đáng lưu ý, cá ngừ đóng hộp – mặt hàng chiếm gần 2/3 trong nhóm HS16 – giảm 9%, do nguồn cung nguyên liệu trong nước thấp phải gia tăng NK, trong khi giá cá ngừ nguyên liệu tăng và chi phí logistics tăng, trong khi giá bán ra không tăng tương ứng.
Xu hướng tăng trưởng trong cơ cấu sản phẩm XK này phản ánh sự dịch chuyển trong cơ cấu sản phẩm: các doanh nghiệp đang tập trung nhiều hơn vào sản phẩm giá trị gia tăng cao như loin, cá ngừ cắt miếng (steak),…
Dự báo
Trên bình diện quốc tế, năm 2025 chứng kiến nhu cầu nhập khẩu cá ngừ tại Mỹ và châu Âu có xu hướng đần ổn định nhưng cạnh tranh tại các thị trường tăng cao. Các nhà nhập khẩu ưu tiên nguồn cung có chứng nhận MSC, IUU và truy xuất nguồn gốc đầy đủ. Trong khi đó, Nhật Bản tăng nhập khẩu cá ngừ đông lạnh cho sashimi và sản phẩm cao cấp, mở cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư nâng cấp dây chuyền chế biến.
Với đà giảm nhẹ trong quý III, nhiều khả năng xuất khẩu cá ngừ cả năm 2025 sẽ đạt khoảng 930–950 triệu USD, giảm nhẹ so với năm 2024. Để duy trì đà tăng trưởng, các doanh nghiệp cần đa dạng hóa thị trường, mở rộng sang Trung Đông và châu Phi, đồng thời đẩy mạnh sản phẩm GTGT, sản phẩm có giá trị cao và đạt chứng nhận bền vững, nhằm giảm rủi ro từ các rào cản thương mại.
Nguyễn Hà
Nguồn vasep