VASEP khuyến nghị khẩn đối với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu hải sản

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã có khuyến nghị khẩn đối với các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu hải sản trước nguy cơ một số mặt hàng bị cấm xuất khẩu (XK) sang Hoa Kỳ từ 01/01/2026.

Mới đây, Cục Quản lý Đại dương và khí quyển (NOAA), Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã gửi công thư tới Cục Thủy sản và Kiểm ngư (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) thông báo từ chối công nhận tương đương đối với 12 nghề khai thác hải sản của Việt Nam theo Đạo luật Bảo vệ thú biển (MMPA).

Theo đó hải sản khai thác theo các nghề cá này sẽ bị dừng nhập khẩu vào Hoa Kỳ kể từ ngày 01/01/2026, trong đó nhiều loài hải sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như cá ngừ (mắt to, vây vàng, vằn, vây xanh), cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực,….

Những loại trên là các sản phẩm xuất khẩu chủ lực sang Mỹ, đặc biệt cá ngừ – mặt hàng đạt gần 1 tỷ USD năm 2024, trong đó 387 triệu USD từ thị trường Mỹ.

Một số mặt hàng thủy sản Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng. Ảnh minh họa: Internet

Không chỉ vậy, trong số 89 nước được công nhận tương đương toàn bộ, có nhiều đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Việt Nam như Ấn Độ, Thái Lan, Tây Ban Nha hay Nhật Bản. Việt Nam nằm trong nhóm 34 quốc gia chỉ được công nhận một phần, cùng với các nguồn cung nguyên liệu quan trọng khác như Trung Quốc, Indonesia, Philippines hay Hàn Quốc.

Nếu không được tháo gỡ, từ 1/1/2026, phần lớn hải sản Việt Nam sẽ bị cấm vào Mỹ, kéo theo nguy cơ mất hàng trăm triệu USD, tác động mạnh đến ngư dân, nhà máy chế biến và toàn ngành thủy sản.

Trước tình hình nhiều tác động tiêu cực đến sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp, Hiệp hội hết sức chia sẻ với các khó khăn, lo lắng và quan ngại của cộng đồng doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời, đề nghị các doanh nghiệp hội viên một số nội dung:

Phối hợp chặt chẽ và thường xuyên với Hiệp hội VASEP trong thời gian tới để thống nhất các kế hoạch hành động cũng như kịp thời nắm bắt các vướng mắc, báo cáo các bộ, ngành giải quyết các bất cập, phát sinh;

Chủ động, tích cực trao đổi với các nhà nhập khẩu Hoa Kỳ, đề nghị họ có tiếng nói ủng hộ cho quá trình bổ sung hồ sơ đánh giá tương đương của Việt Nam, cũng như hỗ trợ việc kết nối, vận động NOAA và hướng dẫn thực thi.

Xây dựng các phương án, kịch bản để điều chỉnh sản xuất, nguyên liệu và thị trường trong bối cảnh Hoa kỳ sẽ tạm dừng nhập khẩu các mặt hàng quan trọng trong nhóm 12 nghề khai thác không được công nhận tương đương;

Sẵn sàng phối hợp, tham gia các hoạt động chung của Hiệp hội đồng hành với kế hoạch hành động của các bộ, ngành cho mục đích tháo gỡ khó khăn liên quan và vượt qua rào cản (thuê chuyên gia tư vấn, đối thoại…).

Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu gần 512 triệu USD hải sản từ 12 nghề cá nói trên sang Mỹ, chiếm gần 1/4 tổng kim ngạch. Trong đó, cá ngừ chiếm tỷ trọng lớn nhất (18%), ghẹ 3% và mực gần 1%.

Theo VASEP, mặc dù Việt Nam đã cấm khai thác và giết hại có chủ ý động vật có vú biển, áp dụng chế tài hình sự hoặc hành chính đối với hành vi vi phạm, và triển khai biện pháp giám sát, nhưng các biện pháp giảm thiểu chưa được chứng minh là hiệu quả theo yêu cầu của NOAA.

Cùng với việc đưa ra khuyến nghị với doanh nghiệp, sau khi ghi nhận và tổng hợp các nội dung quan trọng của doanh nghiệp, VASEP đã có báo cáo, đề xuất kiến nghị một số nội dung tới Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương và Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ. Hiệp hội kiến nghị cần có biện pháp phối hợp khẩn cấp, trước mắt và lâu dài, từ Chính phủ và các bộ, ngành liên quan nhằm hỗ trợ ngành hải sản vượt qua rào cản, duy trì thị trường Mỹ, hạn chế tối đa thiệt hại cho doanh nghiệp và ngư dân.

Huyền My (t/h)

Nguồn Doanh nghiệp tiếp thị